Update september 2022 - het einde van eindeloos

Op 7 september 2022 was de laatste van de reeks bijeenkomsten die de SP van tijd tot tijd organiseerde om over de problemen bij Senzer te praten. Ook de directie was daarbij aanwezig. Desondanks was de opkomst laag, heel anders dan op de bijeenkomst van 23 maart 2018, toen we letterlijk stoelen tekortkwamen voor alle mensen die de toenmalige directie wilden spreken.

De kwesties die dit keer ter sprake kwamen waren van een heel ander kaliber dan voorheen, en de discussie ging al snel over de bredere en diepere verbanden. Dat het op deze bijeenkomst zo vanzelfsprekend zo verliep versterkt mijn vertrouwen dat Senzer op de goede weg zit. Er zullen altijd wel kwesties overblijven, perfectie bestaat nu eenmaal niet, maar de tijd dat je hulp van buitenaf nodig had om iets binnen Senzer bespreekbaar te maken is definitief voorbij.

Als je ergens mee zit, zeg het gewoon tegen bijvoorbeeld je leidinggevende, de BLG, de OR of een van de vertrouwenspersonen. Alleen als het echt niet lukt via de kanalen die ervoor bedoeld zijn, dan dan kan het nog steeds ook via mij (sander.lam@zichtopharmonie.nl).

Update maart 2020 - Senzer en de corona-crisis

De corona-crisis roept bij iedereen vragen en gevoelens van onzekerheid op. Voor mensen met een beperking geldt dat extra sterk. Hoe gaat Senzer hiermee om?

Ik heb hierover contact gehad met Dirk van Dam, voorzitter van de BLG (bedrijfsledengroep van de FNV), en op grond van wat hij mij liet weten ben ik ervan overtuigd dat de directie van Senzer zijn verantwoordelijkheid zeer serieus neemt en er alles aan doet om de richtlijnen van de overheid na te leven. Ook doet Senzer het nodige om iedereen die via Senzer aan de slag is regelmatig op de hoogte te houden van de actuele ontwikkelingen binnen Senzer rondom het coronavirus. Ook aan de specifieke zorgen/angsten in verband met een beperking besteedt Senzer de nodige aandacht.

Er is een crisisteam waarin onder meer de algemeen directeur, Marion van Limpt, zitting heeft. Dat crisisteam maakt dankbaar gebruik van de diensten van de BLG als oren en ogen op de werkvloer. Het blijft immers mensenwerk. Ondanks alle goede bedoelingen kan er altijd iets niet goed geregeld zijn. Als je je zorgen maakt, blijf daar dan niet mee rondlopen maar neem contact op met de BLG (of je leidinggevende, of de ondernemingsraad). Grote kans dat anderen dezelfde zorgen hebben en maar wat blij zijn dat jij erover begint!

Blijf je liever anoniem, dan kun je ook terecht bij de externe vertrouwenspersoon of bij mij (sander.lam@zichtopharmonie.nl). Maar eigenlijk is daar geen reden voor, en het is ook minder handig.

Heb je vragen over de corona-crisis in het algemeen (dus los van hoe Senzer ermee omgaat)? Kijk dan ook eens op de pagina met vragen en antwoorden van het RIVM. Als je geen moeite hebt met Engels, kun je voor nog meer informatie terecht op de pagina met vragen en antwoorden van de World Health Organization.

Update augustus 2019 - directie vraagt (evt. anonieme) signalen

De directie heeft mij verzekerd dat ze elk signaal dat hen bereikt serieus zullen oppakken en ziet reikhalzend uit naar de signalen die hen nu nog niet bereiken. Liefst rechtstreeks, maar anoniem mag ook. Neem contact met mij op (sander.lam@zichtopharmonie.nl) als je anoniem een signaal wilt afgeven. Alles wat je me schrijft blijft tussen jou en mij, behalve dan de tekst die we samen opstellen voor de directie.


Senzers Schoonschijngeheim

Ken je het verhaal "Tom Poes en de schoonschijners"? In het land Schoonschijn (bevolkt door kameleons) zijn ellende en verdriet afgeschaft. Elke dag is gevuld met zonneschijn. Heer Bommel is aan vakantie toe, dus dit spreekt hem wel aan. Maar hij komt bedrogen uit. Alles is nep. Zo is de soep in het restaurant alleen maar warm water met een verfblokje. En daar moet je dan 75 florijnen voor betalen, terwijl bij de ingang staat dat alles gratis is.

Men dient te doen wat anderen doen en wat de meerderheid zegt, want de meerderheid heeft altijd gelijk. Bommel komt al snel in moeilijkheden, omdat hij lijdt aan een ingebeelde persoonlijkheid: hij past de kleur van zijn jas niet aan zijn omgeving aan, wat leidt tot stevige confrontaties met de Vriendendienst. Bommel en Tom Poes willen daarom het land verlaten, maar dat maakt de zaak alleen maar erger: ze worden gezien als spionnen die het Schoonschijngeheim willen verraden. De Vriendendienst zet een (echte) granaat in, maar juist daardoor wordt de Oude Schicht met Bommel en Tom Poes erin het land uit gelanceerd en loopt het avontuur toch nog goed af.

Voor het oorspronkelijke drukwerk moet je in een antiquariaat zijn, maar in juli 2019 verscheen een nieuwe versie: "Eindrapportage onafhankelijk onderzoek Senzer", gratis verkrijgbaar bij de gemeente Helmond. De plot is niet veranderd, maar op sommige punten is aan het verhaal flink gesleuteld. Zo zul je Bommels motto "Geld speelt geen rol" in de Senzer-versie niet terugvinden, als je begrijpt wat ik bedoel. Ook is de verhaallijn omgedraaid: eerst wordt de directeur Arbeidsintegratie het bedrijf uit gelanceerd, pas daarna wordt de toedracht van deze karaktermoord ontrafeld. Het is dus eigenlijk een "whodonnit" in de stijl van Agatha Christie.

Net als meesterdetective Miss Marple uit de verhalen van Christie sprokkelt de onderzoekster (Maaike Huisman van Hubé HRM Advies) allerlei puzzelstukjes bij elkaar om ze uiteindelijk aan elkaar te leggen tot een totaalbeeld dat achteraf bezien reuze simpel is. De manier waarop ze die puzzelstukjes verzamelt, is ronduit geniaal: ze praat met de betrokkenen en luistert goed wat die te zeggen hebben. Zoiets was bij Senzer nooit eerder vertoond. Communicatie verliep altijd in één richting, van boven naar beneden en er was geen ruimte voor afwijkende inzichten.

Om de puzzelstukjes aan elkaar te leggen, maakt de onderzoekster gebruik van een theorie over menselijke systemen. De omvang van het systeem maakt niet uit. Het kan een klein gezin zijn, maar ook een moloch zo groot als Senzer. Volgens deze theorie bepalen drie universele wetten of het systeem gezond is: iedereen moet een eigen plek hebben, de ordening in het systeem moet worden gerespecteerd, en er moet balans zijn tussen geven en nemen. De onderzoekster signaleert in de dagelijkse gang van zaken bij Senzer negen patronen die tegen die drie wetten ingaan, drie per wet.

De lancering van een hooggeplaatste functionaris van de Vriendendienst was volgens de onderzoekster min of meer toeval. Senzer is ontstaan door fusie van verschillende organisaties met elk hun eigen bedrijfscultuur. De Rommeldamse zelfbewustheid van Werk en Inkomen kwam in botsing met de Schoonschijnmentaliteit van Atlant. Er waren domweg te veel mensen met een ingebeelde persoonlijkheid om het inburgeringstraject kans van slagen te geven. Dit verklaart hoe de Schoonschijnopvoeder op straat kwam te liggen, en met hem het Schoonschijngeheim.

Volgens de onderzoekster is er niet één schuldige voor deze karaktermoord aan te wijzen, het was een oprisping van het systeem zelf, dat ziek is omdat de Schoonschijnmentaliteit in strijd is met de drie wetten voor een gezond systeem. Ze doet daarom aanbevelingen om de negen patronen te doorbreken die tegen de drie wetten ingaan.

Wat betekent dit voor SW'ers?

Het onderzoek was gericht op Senzer als begeleidingsorganisatie, en op basis van de uitkomsten gaat de nieuwe algemeen directeur, Marion van Limpt, stappen zetten om "van Senzer een organisatie te maken waar zowel aandacht is voor mensen als voor resultaat", aldus de raadsinformatiebrief over dit onderwerp. De vraag is nu voor welke mensen voortaan aandacht zal zijn. Er loopt door het bedrijf immers een scheidslijn tussen gezonden en gehandicapten.

Hoe inclusief is Senzer, horen de SW'ers erbij? Eén van de aanbevelingen om het bedrijf weer gezond te maken, is de dialoog met elkaar aan te gaan. Betekent dit dat de gezonde begeleiders met elkaar in dialoog gaan over de SW'ers, of gaan de gezonden met de SW'ers in dialoog over de begeleiding?

De Schoonschijnmentaliteit werd ingevoerd in 2002, toen Helso veranderde in Atlant. De oorspronkelijke taak van het bedrijf, gehandicapten passend werk bezorgen, kwam neer op maatwerk en maatwerk is nu eenmaal duur. Daarom stapte het bedrijf over op massaal simpel werk bij een handjevol grote werkgevers. Het bedrijf werd financieel gezond, maar ook afhankelijk van dat handjevol grote werkgevers. Er was steeds minder ruimte om nog rekening te houden met het tere gestel van de SW'ers, en zo ontstond het Schoonschijngeheim. Naar buiten toe werd gepronkt met de fan-tas-tische cijfermatige resultaten, achter de schermen werd van alles gedaan om de schaduwzijde van de succesformule te verbergen.

De bovengenoemde scheidslijn tussen gezonden en gehandicapten kan hier niet los van worden gezien. Aan de ene kant van die lijn bedienen de SW'ers de grote werkgevers, aan de andere kant dekken de gezonden het Schoonschijngeheim af. De grote vraag is nu, wat het plan om "van Senzer een organisatie te maken waar zowel aandacht is voor mensen als voor resultaat" precies inhoudt. Is het de bedoeling het systeem aan beide zijden van de scheidslijn gezond te maken, of krijgen straks de SW'ers nog steeds warm water met een verfblokje voorgeschoteld terwijl de gezonden zich tegoed doen aan een eenvoudige doch voedzame maaltijd?

Hoe verder?

Het onderzoeksverslag luidt hoe dan ook een nieuwe fase in. Hoe het precies verdergaat is voor een deel afwachten, maar heb jij voor een deel ook zelf in de hand. Er zijn genoeg mogelijkheden om je steentje bij te dragen zonder dat je te maken krijgt met sancties door de Vriendendienst.

Je kunt terecht bij de BLG (bedrijfsledengroep van de FNV), bij de OR (ondernemingsraad), bij de externe vertrouwenspersoon en op de bijeenkomsten die de SP van tijd tot tijd organiseert om over de problemen bij Senzer te praten.

Welke weg je ook kiest, werk mee aan een toekomst waarin iedereen weer met plezier naar het werk gaat. Daar heb je recht op.

Sander Lam